Burdur’un Ağlasun ilçesindeki Sagalassos Antik Kenti’nde yürütülen hafriyatlarda bulunan ve yaklaşık 2 bin yıl öncesine tarihlenen ayak izi, bilim insanlarınca inceleniyor.
UNESCO Dünya Kültür Mirası Süreksiz Listesi’nde yer alan antik kentte 1989 yılında başlatılan hafriyatlar sürüyor.
Roma devrinin görkemli mimari yapıtlarının gün yüzüne çıkarıldığı antik kentin toplumsal ömrü da merak ediliyor.
Roma‘nın beş kıymetli seramik üretim merkezinden biri olma özelliğine sahip Sagalassos’a has pişmiş toprak kiremit üzerindeki çivili ayakkabının bıraktığı iz, hafriyat heyetindeki uzmanları harekete geçirdi.
Kazı konutu envanterine alınarak incelemesi süren ayak izi, bilim beşerlerine heyecan verdi.
“Günümüze ışık tutan ender bir eser”
Ayak izi, Anadolu’daki Roma periyodu kentlerinde yaşayan insanların somut varlıklarını bugüne taşıyan ender örneklerden biri olarak bedellendiriliyor.
Bir devir hafriyat başkanlığı da yapan hafriyat heyetinde yer alan KU Leuven Üniversitesi Arkeoloji Kısmından Belçikalı arkeolog Prof. Dr. Jeroen Poblome, AA muhabirine, Sagalassos’ta gün ışığına çıkan yapıtların Romalıların gündelik hayatına ışık tuttuğunu söyledi.
Prof. Dr. Marc Waelkens’ın başlattığı hafriyatlarda 35 yıldır misyon aldığını hatırlatan Poblome, bu tip çivi tabanlı ayakkabıların (caligae) kırsal bölgelere uygun ve güçlü olduğunu kaydetti.
Somut bir doküman niteliğinde olan buluntudaki ayak izi ölçülerinin erkeklere nazaran daha küçük olması nedeniyle bayana ilişkin olduğunun düşünülmesinin keşfi özel kıldığını lisana getiren Poblome, “Bu durum, antik devirde bayanların da çivili tabanlı ayakkabılar giydiğini ve toplumsal ömürde etkin biçimde yer aldığını ortaya koyuyor.” dedi.
Antik ayakkabı yine tasarlanacak
Yaklaşık 2 bin yıl öncesine tarihlenen bayan ayakkabısına ilişkin müsaade uzmanlarca araştırıldığını aktaran Prof. Dr. Jeroen Poblome, şöyle konuştu:
“Kadına ilişkin olduğunu değerlendirdiğimiz örneği ender bir ayak izi bu. Böylelikle periyodun ayakkabı örneği netlik kazandı. Uzun vakittir alanda iki çeşit çivi buluyoruz. Bunun ayakkabı tabanına ilişkin olduğunu düşünüyorduk. Toprak kiremit üzerindeki incelemede bu ayak izinin çivili bir ayakkabıya ilişkin olduğunu netleştirdik. Kiremit şimdi kurumadan çivili ayakkabı ile basılmış. Hafriyat alanında bulduğumuz çivilerle teğe bir tıpkı izi bıraktığını gördük. Roma’nın kırsal yaşantısında bu çivili ayakkabıların kullanıldığının ispatı oldu. Kalıbı ince uzun ve 37 numara civarı küçük bir ayakkabı olduğunu düşünüyoruz. Mikroskopla da bu izleri inceledik. Uzun çivilerin ayakkabının yanlarında, kısa çivilerin ise tabanında olduğu açıkça görüldü. Antik devirdeki deri ayakkabıyı yine tasarlayacağız.”
Sagalassos’tan çıkan ayak izinin günümüze ışık tutan değerli bir evrak niteliğinde olduğuna dikkati çeken Poblome, hafriyat konutundaki depolarda bu çivilerden epey çok ölçüde bulunduğunu ve artık çivileri ayrıştıracaklarını tabir etti.
Çivilerin kullanımıyla deri ayakkabı ya da terlikler tasarlayacaklarını aktaran Poblome, o periyodun yaşantısını canlandıracaklarını kaydetti.
Sagalassos kazılarında çıkan eserler
Sagalassos Antik Kenti’nde ortaya çıkarılan, ortalarında 5 metre uzunluğundaki İmparator Marcus Aurelius ve İmparator Hadrian heykellerinin de yer aldığı eserler Burdur Müzesi’nde her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret ediliyor.
Dans eden kızlar frizlerinin yanı sıra zafer tanrıçası Nike, Dyonisos, Nemesis, Asklepios ve Kronis heykelleri de antik kentten çıkarılan eserler ortasında yer alıyor.
Sagalassos Antik Kenti, sahip olduğu Roma devri mimari yapıtların başında gelen yüzlerce yıllık antik suyun aktığı Antoninler Çeşmesi ile öteki antik kentlerden ayrılıyor.
Agora Gymnasiumu ve Güneydoğu Caddesi ile yakın vakitte ortaya çıkarılan Sokak Çeşmesi onarım çalışmaları ise devam ediyor. Antik kente son hafriyatlarda da sfenks ilah Tutu figürü ile biri ay yaradanı Men’e, oburu Hermes’e ilişkin olmak üzere iki gerçek boyutlu mermer heykel bulunduğu bildirilmişti.
About The Author
